Skutki orzeczenia separacji

·         rozdzielność majątkowa – od momentu orzeczenia separacji powstaje rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami

·         wyłączenie od dziedziczenia – gaśnie możliwość ustawowego dziedziczenia małżonków po sobie

·         brak domniemania pochodzenia dziecka – brak domniemania, że dziecko pochodzi z małżeństwa, jeśli urodziło się po upływie 300 dni od orzeczenia separacji

·         obowiązek pomocy – małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności

·         obowiązek alimentacyjny – w określonych sytuacjach małżonkowie mogą być zobowiązani względem siebie do alimentacji

·         podział majątku wspólnego – sąd może na wniosek jednego z małżonków dokonać podziału w wyroku orzekającym separację, o ile nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu

Skutki orzeczenia rozwodu

Wskutek rozwodu gasną prawa i obowiązki małżonków. Skutki orzeczenia rozwodu są następujące:

·         prawo do zawarcia nowego małżeństwa – rozwód zmienia stan cywilny małżonków, którzy jako osoby „stanu wolnego” mogą zawrzeć nowy związek małżeński

·         wyłączenie od dziedziczenia – gaśnie możliwość ustawowego dziedziczenia rozwiedzionych małżonków po sobie

·         rozdzielność majątkowa – powstaje rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami

·         podział majątku wspólnego – sąd może na wniosek jednego z małżonków dokonać podziału w wyroku orzekającym rozwód, o ile nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu

·         powrót do nazwiska – małżonkowie, którzy przy zawarciu małżeństwa zmienili dotychczasowe nazwiska, mogą do nich powrócić  

·         brak domniemania pochodzenia dziecka – brak domniemania, że dziecko pochodzi z małżeństwa, jeśli urodziło się po upływie 300 dni od orzeczenia rozwodu

·         obowiązek alimentacyjny – w określonych sytuacjach małżonkowie mogą być zobowiązani względem siebie do alimentacji

Separacja

Małżonkowie mogą podjąć decyzję, że zamiast rozwodu będą wnosić do sądu o orzeczenie separacji. Można żądać ustanowienia separacji, gdy wprawdzie nastąpił pomiędzy małżonkami zupełny rozkładu pożycia, jednakże istnieje możliwość, że małżonkowie do siebie powrócą (rozkład pożycia nie ma charakteru trwałego tak jak przy rozwodzie).

Separacje uzyskać można albo w postępowaniu procesowym albo w tzw. trybie nieprocesowym – na zgodne żądanie małżonków oraz o ile nie ma wspólnych małoletnich dzieci.

Przebieg rozprawy rozwodowej

Sąd rozpatruje sprawę na rozprawie, których często jest więcej niż jedna. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności.

Sąd w trakcie postępowania zobowiązany jest ustalić okoliczności rozkładu pożycia i zbadać sytuację małoletnich dzieci. Przesłuchanie małżonków jest obowiązkowe. W trakcie procesu można wnosić o przeprowadzenie postępowania dowodowego, np. ze świadków, dokumentów lub biegłych. W charakterze świadka nie mogą być przesłuchani małoletni, którzy nie ukończyli trzynastu lat, a w przypadku małoletnich będących dziećmi stron - jeżeli nie ukończyli siedemnastu lat.

Sprawa kończy się wyrokiem. W wyroku rozwodowym sąd orzeka który z małżonków jest winny rozkładowi pożycia małżeńskiego, chyba że małżonkowie wcześniej zgodnie wnosili o zaniechanie orzekania o winie, a ponadto o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi oraz obowiązku alimentacyjnym małżonków wobec ich dzieci. Sąd może także orzec w wielu innych kwestiach np. o obowiązku alimentacyjnym między małżonkami, a także w sprawie podziału majątku.

Kiedy sąd nie orzeknie rozwodu

Nawet jeśli rozkład pożycia będzie zupełny i trwały sąd nie orzeknie rozwodu, gdy:

1.     miałoby na tym ucierpieć dobro małoletnich dzieci. Rozumie się przez to troskę o jego rozwój fizyczny i duchowy, a także zapewnienie mu odpowiednich warunków materialnych.

2.      rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego

3.      żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Ale są dwa wyjątki od tego zakazu: po pierwsze - gdy drugi małżonek wyraził zgodę na rozwód,  po drugie – gdy odmowa zgody na rozwód byłaby w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Ile kosztuje rozwód?

Koszty sądowe obejmują wpis stały oraz koszty końcowe procesu. Strona, która wnosi pozew o rozwód musi uiścić 600 zł opłaty. W przypadku orzeczenia rozwodu na zgodny wniosek stron, bez orzekania o winie, sąd zwraca powodowi połowę wpisu, czyli 300,00 zł.

W kwestii podziału majątku opłatę stałą w kwocie 1 000 zł pobiera się od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł.

Orzeczenie separacji na zgodny wniosek małżonków kosztuje w sądzie 100 zł.

W przypadku skorzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego (adwokata, radcy prawnego) należy wziąć pod uwagę dodatkowe koszty. Honorarium to negocjowane jest indywidualnie i kształtuje się różnie – w zależności od stopnia komplikacji sprawy rozwodowej.

Jeśli powód nie jest w stanie uiścić wpisu, może wraz z pozwem wnieść wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych wraz z wypełnionym oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Do jakiego sądu złożyć pozew rozwodowy?

Pozew rozwodowy należy złożyć do wydziału cywilnego sądu okręgowego. Na przykład: I Wydział Cywilny, Sąd Okręgowy w Warszawie. Jest on właściwy dla osób mających miejsce zamieszkania lub pobytu na terenie dzielnicy Warszawa Śródmieście. W pozwie należy określić strony: powoda czyli osobę wnoszącą pozew i pozwanego czy tego, kogo pozywamy. Jeśli strona ma pełnomocnika (np. adwokata lub radcę prawnego) to należy go również wskazać dołączając dla niego pełnomocnictwo. Sporządzając pozew należy oznaczyć rodzaj pisma, uzasadnienie i przytoczyć dowody. Pozew powinien być podpisany przez osobę składającą pozew albo przez pełnomocnika, który go wniósł w jej imieniu.

W pozwie można zgłosić różnego rodzaju żądania i wnioski, np. o podział wspólnego majątku. Dowodami mogą być dokumenty (w tym dokument z urzędu stanu cywilnego potwierdzający zawarcie związku małżeńskiego) lub zeznania świadków.

Na końcu pozwu wymienia się załączniki. Pozew składa się w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz zostaje w sądzie, a drugi jest dostarczany pozwanemu.

O rozwodzie i separacji z orzeczeniem winy sąd orzeka w procesie. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, tzn. bez udziału publiczności.